Kına, dilimize Arapçadan geçen (Hmna kelimesinden), birçok kültürde kendisine yer bulmuş ve bulmaya da devam edecek özel bir adettir kına gecesi . İngilizcede ‘’Henna’’, Hint dilinde ise ‘’Mehandi’’ olarak telaffuz edilen, biz Türkler için de günlük hayatın bir parçası haline gelen bu gelenek, hayatımızın en özel günlerinde bizimle yaşamaya ve yaşatılmaya devam ediyor.
Peki, birçok insanın yalnızca Türk geleneğine ait olduğunu düşündüğü kına geleneğinin kökeni nedir? Günümüz Türk geleneğinde de kendisine yer bulan kına merasimi, hangi ritüeller eşliğinde ve de nasıl uygulanır? Tarih boyunca insan hayatının bir parçası olan kına merasimi nasıl doğmuştur? En önemlisi de, Türk kültüründe kına gecesi ne zaman yapılır?
Kına Geleneğinin Kökeni Nedir?
Gelenekler ve adetler tarih boyunca pek çok millet tarafından uygulanmış ve uygulanmakta olan ritüellerin, değişken koşullar ile günümüze ulaşmış halleridir. Gerek biz Türkler, gerekse de dünya ırklarının pek çoğunda kendisine yer bulan kına geleneğinin hayatımıza girişi de bu şekilde olmuştur. Ancak, bahsettiğimiz her kına gecesi, geleneği ve de merasimi, bizlerin şahit olduğu gibi gerçekleşmemektedir. Kına geleneğinin kökeni nedir diye sormadan evvel, bu konuda şimdi öğreneceğiniz bilgilerin sizleri şaşırtacağına emin olabilirsiniz. Zira tarihin en köklü geleneklerinden biri olan kına uygulaması, biz Türkler için kına gecesi şeklinde daha sık uygulanırken, antik çağdan bu yana pek çok farklı şekilde insan hayatının içinde yer edinmiştir. Peki, nedir bu kına ve nasıl doğmuştur?
Kına, Latincede ‘’Lythraceae’’ olarak adlandırılan, daha çok anavatanı Hindistan’da ve Arabistan yarımadasında yetişen kınagiller familyasından bir ağaçtan elde edilir. Bu ağacın dalları ve yapraklarının önce kurutulması, ardından ise öğütülerek toz haline getirilmesi ile ortaya çıkan kına, tarihte ilk defa Hindistan’da kullanıldığı varsayılan bir gelenektir. Ancak, geriye dönük olarak bulunan ilk kanıt, Milattan Önce (M.Ö.) 3.200’lerde, yani Antik Mısır döneminde, mumyalardan elde edilmiştir. Mumyalama öncesi hayata veda eden önemli kişiler, sonsuzluğa yolcu edilmeden hemen önce, elleri ve ayaklarından kınalanarak ebediyete uğurlanmışlardır. Hindistan’da ise bu ritüel çok farklı gelişmiştir. Binlerce farklı dinin yaşadığı Hint coğrafyasında kına, genel itibari ile coşkulu süslemeler ve geçici dövme için kullanılır. Uygulandığı an oldukça koyu yeşil bir renk veren bu madde, günler geçtikçe turunculaşır ve ardından kızıla yatkın bir renk alır. Doğal ve şifalı olduğuna inanılan kına, bununla birlikte eşsiz ve benzersiz tasarımlar ile Hint ırkı için vazgeçilmez bir süslenme aracı olmuştur.
Türk Kültüründe Kına Gecesi Ne Zaman Yapılır?
Tarih boyunca insan hayatına sık sık dokunan kına, Türk kültürüne çok farklı bir şekilde ulaşmış ve coğrafyamızda kendisine farklı anlamlar kazandırmıştır. Türklerin kına ile tanışması oldukça eski tarihlere dayanmaktadır. Ancak, Türk’ün kına ile asıl etkileşimin Hz. İbrahim’in oğlunu Allah (C.C.) uğruna kurban etmek istemesi, buna karşılık yüce yaratıcının kendisine kurban edebilmesi için kınalı bir koç göndermesi ile gerçekleşmiştir. Dini açıdan bir dönüm noktası olan bu gelenek, daha sonra tüm kurban bayramlarında kendisine sıklık ile yer bulmuş ve farklı örf, adetlerde de kendisine yer açmıştır. Peki, Türk kültüründe kına gecesi hangi koşullarda ve ne zaman yapılır?
Türk geleneğinin en önemli parçası olan kına gecesi, kültürümüzde birbirinden farklı pek çok özel günde yapılabiliyorken, genellikle milli ve dini anlamlar konusunda daha çok tercih edilmiştir. Asker uğurlaması, düğün, sünnet düğünü, Kurban Bayramı’nda kurban edilecek olan hayvan ve dahası verilebilecek en önemli örneklerdir. Tüm bu özel günlerde, Türk milleti kına ile kendisine gelenekler oluşturmuş ve kınayı hayatlarına yerleştirmeyi başarabilmiştir.
Günümüz Türk Geleneğinde Kına Nasıl Uygulanır?
Türkler için kına geleneği kuşkusuz ki en çok düğün merasimleri sebebi ile uygulanmaktadır. Bu merasimler öncesinde gerçekleştirilen geleneğe verilen isim ise kına gecesi şeklindedir. Düğünlerden bir gün önce, adet olduğu üzere kına merasimi genel itibari ile kadınların bir araya gelerek kutladığı bir geleneğe dönüşmüştür. Gelin adayının türküler söylenerek ağlatılması, ardından ise gelin gideceği aile tarafından avucuna bırakılacak olan altını kınaya bulayarak avuçlarına kapatması şeklinde uygulanan gelenek sırasında, diğer konuklar için de keselere doldurularak kına dağıtılmaktadır.
Asker uğurlaması öncesinde asker olacak gence, sünnet öncesinde sünnet çocuğuna, Kurban Bayramında ise kurban edilecek olan küçük ya da büyükbaş hayvana sürülen kına, bin yıllar boyunca hayatımızda olacağa benziyor. Eğer sizler de tarih boyunca kültürümüzde de yer edinen bu özel geleneği yaşatmak istiyor, evlilik, sünnet düğünü ya da özel günlerinizden en az birisini unutulmaz şekilde organize etmek istiyorsanız, Samsun Organizasyon Event olarak bizlere ulaşabilir, bu özel geceyi hayal ettiğiniz şekilde ve kalitede konuklarınıza yaşatabilirsiniz.
Samsun Organizasyon Event Mutlu Günler diler…
